Το Κέντρο έχει ως σκοπό την αναζήτηση και μελέτη του εκπαιδευτικού- σχολικού παρελθόντος, καθώς και της ιστορίας του επαγγέλματος του δασκάλου κατά την νεότερη περίοδο της ελληνικής ιστορίας, η επιστημονική ανάλυση, καταγραφή και διαφύλαξή των υπαρχόντων τεκμηρίων, η σύνδεσή τους με τη σημερινή ελληνική και διεθνή εκπαιδευτική και σχολική πραγματικότητα, καθώς και η προβολή τους ως σημαντικής ιστορικής παραμέτρου για το σχολείο του σήμερα και της σύγχρονης εκπαίδευσης γενικότερα.

Στο Κέντρο Μελέτης και Έρευνας της Ιστορίας της Εκπαίδευσης και του Διδασκαλικού Επαγγέλματος (ΚΕ.Μ.Ε.Ι.Ε.Δ.Ε) έχουν συγκεντρωθεί, διασωθεί και συντηρούνται τα Αρχεία του παλιού Διδασκαλείου της Κρήτης και της πρώην Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ηρακλείου καθώς και η ιστορική τους Βιβλιοθήκη (Α.Β.ΑΚ.Η.) για την κατάρτιση και μόρφωση των δασκάλων και διδασκαλισσών. Επίσης, λειτουργεί έκθεση με διδακτικό υλικό και εκπαιδευτικά τεκμήρια που διασώθηκαν και παραχωρήθηκαν στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης από σχολεία όλης της Περιφέρειας Κρήτης αλλά και από το ΠΕΚ Ηρακλείου. 

Ειδικότερα το Κέντρο Μελέτης και Έρευνας της Ιστορίας της Εκπαίδευσης και του Διδασκαλικού Επαγγέλματος (ΚΕ.Μ.Ε.Ι.Ε.Δ.Ε) επιδιώκει την:

 

• συγκέντρωση, διάσωση, ταξινόμηση, ψηφιοποίηση και μελέτη του εκπαιδευτικού υλικού που αφορά την ιστορία της εκπαίδευσης καθώς και την κατάρτιση των εκπαιδευτικών από τον 19ο αιώνα μέχρι σήμερα στην Ελλάδα και αλλού,
• συντήρηση του υλικού αυτού και την έκθεση αντικειμένων, εποπτικών μέσων και διδακτικών βιβλίων που μπορούν να αναπλάσουν, τηρουμένων των αναλογιών, την ιστορία της εκπαίδευσης και την εξέλιξη της εκπαίδευσης του δασκάλου και της δασκάλας,
• προσβασιμότητα από κάθε ενδιαφερόμενο/-η καθηγητή/- τρια, φοιτητή/ -τρια και μελετητή/ -τρια του αρχειακού και σύγχρονου εκπαιδευτικού υλικού κάθε μορφής,
• επιστημονική έκδοση μέρους του δυσεύρετου σήμερα εκπαιδευτικού υλικού για ερευνητικούς σκοπούς,
• διασύνδεση της τοπικής κοινωνίας με το Πανεπιστήμιο με τη διοργάνωση εκδηλώσεων και συνεδρίων, συναφών πάντα με το αντικείμενο του Κέντρου Μελέτης και Έρευνας της Ιστορίας της Εκπαίδευσης και του Διδασκαλικού Επαγγέλματος (ΚΕ.Μ.Ε.Ι.Ε.Δ.Ε), καθώς και με την κατάρτιση και υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε συνεργασία με επιστημονικούς αλλά και κοινωνικούς φορείς ελληνικούς και ευρωπαϊκούς

• οργάνωση Διαρκούς/ Διαδραστικής Έκθεσης Σχολικού Μουσειακού Υλικού (Δ.Ε.Σ.Μ.Υ), με σκοπό τη δυνατότητα επίσκεψης της από σχολεία.
• μελέτη του εξειδικευμένου αρχειακού υλικού του παλιού Διδασκαλείου και της πρώην Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ηρακλείου
• ηλεκτρονική καταγραφή του έντυπου υλικού (βιβλία, εγκυκλοπαίδειες, λεξικά, κ.ά.) μέσω του συστήματος Αυτοματισμού Βιβλιοθηκών του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΑΒΕΚΤ) για την υποστήριξη χρηστών (φοιτητών, μαθητών, ερευνητών και ευρύ κοινού) της ιστορικής Βιβλιοθήκης του παλαιού Διδασκαλείου και της Παιδαγωγικής Ακαδημίας που ήταν για χρήση των καθηγητών και των σπουδαστών τους (Α.Β.ΑΚ.Η.), ώστε να είναι αναζητήσιμο μέσω του καταλόγου της θεματικής αυτής Βιβλιοθήκης.
• διοργάνωση επιστημονικών συναντήσεων (ημερίδων, συνεδρίων ή συμποσίων) που αφορούν τόσο την ιστορία και το μέλλον της εκπαίδευσης όσο και την ιστορία και το μέλλον του επαγγέλματος του/ της εκπαιδευτικού.
• συγκρότηση επιστημονικών ομάδων με καθηγητές, φοιτητές και ερευνητές για την ιστορική εκπαιδευτική έρευνα τόσο στα σχολεία της Κρήτης όσο και στην υπόλοιπη Ελλάδα για την καταγραφή, διάσωση και διαφύλαξη ιστορικού εκπαιδευτικού υλικού.
• οργανωμένες σχετικές με την δράση του Εργαστηρίου πρωτοβουλίες καθηγητών, καθηγητριών, φοιτητών, φοιτητριών, ενεργεία εκπαιδευτικών και μαθητών, μαθητριών και η προβολή τους σε άλλα αντίστοιχα εργαστήρια, ινστιτούτα, κέντρα, μουσεία εκπαίδευσης ή σχολεία εντός και εκτός Ελλάδας.
• υλοποίηση καινοτόμων εκπαιδευτικών προγραμμάτων που αφορούν πρόσωπα, γεγονότα, δράσεις και εκπαιδευτικά συστήματα της ιστορίας της εκπαίδευσης τόσο στην Ελλάδα όσο και στο διεθνή χώρο.
• έκδοση εντύπων, βιβλίων, ηλεκτρονικού υλικού, λευκωμάτων που αφορούν την ιστορία της εκπαίδευσης και την ιστορία του διδασκαλικού επαγγέλματος.
• αναζήτηση και πειραματική παρουσίαση εφαρμογής ιστορικών μεθόδων και εποπτικών μέσων διδασκαλίας, σε σχέση με το προπτυχιακό και μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης, της Σχολής Επιστημών Αγωγής ή άλλων συναφών Τμημάτων, κλπ.
• εκδηλώσεις τιμής σε καθηγητές, ερευνητές και εκπαιδευτικούς με αξιόλογο επιστημονικό ή εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό έργο αξιολογούμενο στο πλαίσιο της ιστορίας της εκπαίδευσης. 

Η απόκτηση ιστορικής αυτοσυνειδησίας και η καλλιέργεια πνεύματος ιστορικής έρευνας και δημιουργικής αξιοποίησης του εκπαιδευτικού μας παρελθόντος με την ανάπτυξη και προώθηση καλών πρακτικών στο χώρο της εκπαίδευσης θα συμβάλει στην ανάδειξη και αναζωογόνηση τόσο της εκπαιδευτικής διαδικασίας όσο και του ιστορικού ρόλου του σύγχρονου εκπαιδευτικού, στην προώθηση του σεβασμού των σύγχρονων κανόνων της σχολικής ζωής, στην συνεργασία και αλληλεγγύη καθηγητών, φοιτητών, μαθητών και εκπαιδευτικών, στο σεβασμό της σχολικής πολιτιστικής κληρονομιάς και περιουσίας αλλά και του σχολικού περιβάλλοντος, και παράλληλα στην ανάπτυξη στάσεων για την καθημερινή μέριμνα αναβάθμισής τους.